Słuch to oprócz wzroku jeden z najistotniejszych dla człowieka zmysłów. Ludzie porozumiewają się za pomocą mowy, wokół której zbudowana jest praktycznie cała kultura, a więc każdy ubytek słuchu powoduje w jakimś stopniu ograniczenie w dostępie do ważnych dla większości ludzi relacji społecznych. Dlatego bardzo istotne jest odpowiednie zadbanie o ten ważny zmysł.

Trafne postawienie diagnozy

Najczęściej bardzo trudno jest zdiagnozować ubytek słuchu u siebie samego, gdyż pogarszanie się słuchu to zwykle proces stopniowy, do którego łatwo się przyzwyczaić. Pierwsze sygnały z otoczenia, że dana osoba może mieć problem ze słuchem nie powinny być więc ignorowane. Dobrym sposobem na przeprowadzenie wstępnej diagnozy samodzielnie może być rozmowa z bliskimi osobami, które objawy ubytku słuchu mogą dostrzec jako pierwsze. Jeżeli zachodzi podejrzenie niedosłuchu, warto udać się prędzej, czy później do specjalisty, który pomoże ustalić przyczynę i dobrać właściwe leczenie. Ignorowanie problemu może w konsekwencji doprowadzić do pogorszenia się słuchu do poziomu, na którym ciężej będzie znaleźć skuteczne remedium. Zanim jednak dotrze się do odpowiedniego lekarza, albo jako środek wspomagający leczenie mogą być również stosowane domowe sposoby na poprawę słuchu.

Zioła na poprawę słuchu

Popularną rośliną, która może wspomóc słuch jest Miłorząb dwuklapowy – Ginko biloba. Związki czynne zawarte w tej roślinie wpływają na zwiększenie na rozszerzenie naczyń krwionośnych mózgowia i pozytywnie działają na krążenie. Mają działanie przeciwzapalne i wspomagają działanie układu nerwowego. Oprócz tego preparaty z miłorzębu pozytywnie wpływają na ogólny stan psychofizyczny organizmu. W większości sklepów zielarskich dostępny jest susz, który może posłużyć do sporządzania miłorzębowej herbatki, a także – szczególnie dobrze działające nalewki z liści tej rośliny. Na poprawę słuchu tradycyjnie stosowana jest popularna mieszanka wielu ziół – tak zwane zioła szwedzkie. W przypadku większości zawartych w niej roślin, faktycznie wykazano pozytywne działanie na układ nerwowy i krążenie, więc szansa uzyskania pozytywnego efektu jest zachęcająca.

Dieta pozytywnie wpływająca na słuch

Dieta pozostaje nie bez znaczenie dla zdrowia człowieka i wszystkich funkcji jego organizmu. W diecie nakierowanej na poprawę jakości i profilaktykę słuchu powinny się znaleźć substancje wpływające na zwiększenie ukrwienia – zwłaszcza mózgu, substancje wspomagające krążenie, układ nerwowy i działające przeciwzapalnie. Należy więc zadbać, aby w diecie znalazły się produkty zawierająca wszystkie niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu witaminy i minerały. Powinny się tu znaleźć też między innymi substancje takie jak wykazująca przeciwzapalne działanie kurkumina (zawarta w dużej ilości w kurkumie) i korzystnie działający na układ nerwowy resweratrol – który występuje w skórce winogron, a jego duże stężenie obecne jest w czerwonym winie. Warto również zmniejszyć spożycie produktów zwiększających ryzyko wystąpienia stanów zapalnych, takich jak na przykład mięso, zwłaszcza czerwone.

Ćwiczenia na słuch

Istnieje wiele rodzajów ćwiczeń, które mogą się okazać pomocne osobom, u których stwierdzono ubytek słuchu. Korzystne okażą się zarówno ćwiczenia wspierające uwagę i koncentrację, jak również ćwiczenia wspierające konkretnie koncentrację słuchową. Pomocne mogą okazać się na przykład ćwiczenia, które polegają na codziennym słuchaniu przez jakiś czas nagrań odtwarzanych bardzo cicho, które wzmacniają umiejętność skupiania uwagi na konkretnych dźwiękach. W kolejnym etapie słucha się podobnych nagrań, ale wprowadzając systematycznie dodatkowe nagrania zakłócające – rozpraszające uwagę. Oczywiście tego rodzaju ćwiczenia nie wpływają na sam aparat słuchu, ale stosowane regularnie poprawiają zdolność mózgu do przetwarzania dźwięków.

Ograniczenie ilości szkodliwych czynników

Bardzo istotne jest ograniczenie czynników środowiskowych – zwłaszcza związanych z hałasem, które wpływają na pogorszenie się słuchu. Jeżeli wykonywana praca wymaga obecności w przestrzeniach, w których hałas jest bardzo duży, warto zabezpieczyć się przy pomocy profesjonalnych słuchawek ochronnych. Czasem konieczna może być również zmiana stanowiska pracy. Warto rozważyć ograniczenie, lub zupełne zrezygnowanie ze słuchania muzyki przez słuchawki, albo zainwestowanie w sprzęt bardzo wysokiej jakości, który zmniejsza ryzyko uszkodzenia słuchu. Najtrudniejsze może okazać się zmniejszenie hałasu w miejscu zamieszkania. Czasem dużą różnice może sprawić dodatkowe uszczelnienie okien i ograniczenie czasu przebywania w pobliżu najbardziej ruchliwych ulic.

Alternatywne metody poprawy słuchu

W internecie i literaturze tematu opisanych jest wiele metod, które można zaliczyć do szeroko pojętej medycyny alternatywnej. Niektóre z tych metod, jak na przykład świecowanie uszu, faktycznie przynoszą korzystne efekty, przez fizyczne oczyszczenie kanałów słuchowych. Inne są raczej wątpliwe, ale o ile nie szkodzą, poprawiają w jakikolwiek sposób jakość słyszenia (chociażby przez efekt placebo) – warto je stosować, tak jak wszystko, co potencjalnie może przynieść oczekiwany efekt.

Jak pokazują statystyki, niedosłuch to przypadłość która dotyczy około dziesięciu procent całej populacji, a większość osób które niedosłyszą to osoby pomiędzy czterdziestym, a sześćdziesiątym piątym rokiem życia. Ubytki słuchu występują jednak w każdym wieku i mają swoje konkretne przyczyny. Niedosłuch u dzieci jest bardzo często powikłaniem, które występuje po różnego rodzaju infekcjach górnych dróg oddechowych. Młodzież i dorośli bardzo często tracą zdolność wyraźnego słyszenia ze względu na działanie niekorzystnych czynników.

W przypadku młodzieży, ale tez dużej grupy dorosłych, jest to niestety często spowodowana zbyt głośnym słuchaniem muzyki, zwłaszcza przez źle dopasowane słuchawki. Ubytek słuchu może być też spowodowany przez nadmierny hałas, na przykład w pracy, ale nie bez znaczenia pozostaje tu również po prostu życie w duży mieście. Częste przebywanie w pobliżu ruchliwych ulic może być na dłuższą metę tak samo destrukcyjne jak praca w najgłośniejszej fabryce. Utrata ostrości słyszenia bardzo często jest też częścią naturalnego procesu starzenia się, jednak odpowiednia profilaktyka potrafi znacząco spowolnić ten proces.